Վերջին օրերին սոցիալական ցանցերում քննարկման թեմա է դարձել Նարեկ Կարապետյանի հայտարարությունը՝ «դպրոցի փոխարեն գործարան կառուցեք»։ Թվում է պարզ միտք է՝ գործարանները պետք են, աշխատատեղերը՝ ևս։ Բայց իրականում սա «մեր ձևիստների» «ոսկե տղայի» հերթական պոպոլուիստական հայտարարությունն է, որը ցույց է տալիս ոչ թե «պրագմատիզմ», այլ հոգեբանական ու մտավոր փակուղի՝ երբ մարդը չի հասկանում, որ հենց դպրոցի բացակայությունն է պատճառը, որ գործարան չունենք։

Դպրոցը չի հակադրվում գործարանին․ այն նախապայմանն է դրա համար։ Առանց կրթության՝ դու կունենաս ընդամենը շինություն, բայց ոչ արդյունաբերություն։ Իսկ հետո էլ կասես՝ «ինչո՞ւ մեր գործարանը չի աշխատում»։ Պատճառը պարզ է՝ որովհետև դպրոցի փոխարեն գործարան ես կառուցել։

Նման խոսքերը հատկապես վտանգավոր են, երբ հնչում են հանրային հարթակներում։ Դրանք ազդում են երիտասարդների մտածողության վրա՝ ստեղծելով կեղծ պատրանք, թե կրթությունը ավելորդ շքեղություն է, որը կարելի է փոխարինել «պրակտիկ» բանով։

Բայց հենց այդ մտածողությունն էլ մեզ բերել է այստեղ՝ երկիր, որտեղ հաճախ գործարանը չաշխատող է, իսկ դպրոցը՝ արժեզրկված։ Երբ մարդը ասում է՝ «դպրոցի փոխարեն գործարան կառուցեք», նա իրականում չի գիտակցում, որ առանց դպրոցի չի լինում ո՛չ տնտեսություն, ո՛չ գիտություն, ո՛չ էլ պետություն։

Գուցե Նարեկ Կարապետյանին պետք է հիշեցնել, որ ամենազարգացած երկրները հենց կրթությամբ են սկսել։ Գերմանիան, Ճապոնիան, Կորեան իրենց գործարանները չեն կառուցել դպրոցի փոխարեն, այլ դպրոցի շնորհիվ։ Իսկ Հայաստանում դեռ կան մարդիկ, ովքեր մտածում են, թե «դպրոցը հացի տեղ չի»։

Իրականում՝ հենց դա է հացի տեղը։ Առանց դպրոցի դու ընդամենը գործարանի պահակ ես դառնում՝ ոչ թե դրա տերը։ Այս խոսքը՝ «դպրոցի փոխարեն գործարան կառուցեք», ավելի շատ բան է ասում մարդու աշխարհընկալման մասին, մտածողության մասին։ Եվ եթե մի օր ուզում ենք իսկապես գործարան ունենալ, պիտի սկսենք հենց նրանից, ինչին «մեր ձևիստները» այսօր այսպես հեշտ կոչ են անում հրաժեշտ են տալ՝ դպրոցից։