Վերջին օրերին Հայաստանի բնակչությունը ապրում է անհանգիստ սպասումով․ կհասնե՞ արդյոք շատ սպասված տաքացումը, թե՞ երկիրը կանգնած է նոր, անսպասելի ցրտերի շեմին։ Քամին փոխում է ուղղությունը, երկինքը՝ գույնը, իսկ մարդկանց զգուշությունը աճում է ժամ առ ժամ։ Կարծես նոյեմբերյան եղանակը այլևս ոչինչ չէր կարող ներկայացնել, բայց իրականությունն կրկին ապացուցում է՝ բնությունը երբեք չի ենթարկվում կանխատեսելի օրենքների։
Այս ֆոնին հանրության ուշադրությունն կրկին գրավեց իր խիստ դիտարկումներով հայտնի մասնագետը՝ Գագիկ Սուրենյանը։ Նրա նոր հայտարարությունը ոչ միայն բացատրություններ է տալիս, այլև բարձրացնում հարցեր, որոնց պատասխանները կարող են զարմացնել նույնիսկ ամենասառնասիրտ քաղաքացիներին։
«Սա շարքային փոփոխություն չէ»։ Ինչ է ասում Սուրենյանը
Մասնագետը պնդում է, որ առաջիկա օրերը կարող են դառնալ ճակատագրական պահ։ Եթե շատերը սպասում էին հանգիստ, մեղմ և կանխատեսելի եղանակի, ապա իրականությունը կարող է լինել լրիվ հակառակը։ Սուրենյանի խոսքով՝ մթնոլորտային ֆրոնտները մոտենում են Հայաստանին բավականին անսովոր ուղեծրով, ինչն էլ մեծացնում է կտրուկ փոփոխությունների հավանականությունը։
Նրա խոսքով, գիշերային ժամերին հնարավոր է զգալի սառնամանիք, իսկ օրը՝ անսպասելի տաքացում։ Այդ սեզոնային տատանումները կարող են ստեղծել Հայաստանի համար նոյեմբերին ոչ բնորոշ մթնոլորտային անկայունություն։ Սուրենյանը չի բացառում, որ որոշ քաղաքներում ջերմաստիճանը կարող է իջնել այնքան, որքան սովորաբար լինում է հունվարին, և ընդամենը մեկ օր անց նույն վայրում կարող են գրանցվել անսպասելի բարձր ցուցանիշներ։ Մասնագետի խոսքով՝ սա «երկու եղանակների բախում» է, և նման բախումները երբեք հետևանքների առանց չեն անցնում։
Ի՞նչ է սպասվում Երևանին
Մայրաքաղաքը, որը սովորաբար համարվում է հարաբերականորեն կանխատեսելի գոտի, այս անգամ կարող է հայտնվել եղանակային կտրուկ փոփոխությունների էպիկենտրոնում։ Սուրենյանն ընդգծում է, որ գիշերը օդի ջերմաստիճանը Երևանում կարող է իջնել զրոյին մոտ նշանակությունների, իսկ կեսօրից հետո կտրուկ բարձրանալ՝ ստեղծելով խոնավության և քամու անհավասարակշռություն։
Բացի անհարմարությունից, սա կարող է առողջական ռիսկեր ստեղծել, հատկապես տարեցների և երեխաների համար։ Ջերմաստիճանի կտրուկ փոփոխությունները կարող են առաջացնել շնչառական հիվանդությունների նոր ալիք, և մասնագետը զգուշացնում է. «մարդու օրգանիզմը նման փոփոխությունները չի սիրում»։
Տարածաշրջանային սրում
Եթե Երևանում իրավիճակը, չնայած տատանումներին, հարաբերականորեն վերահսկելի է, ապա Հայաստանի որոշ մարզերում սպասվող եղանակը կարող է իսկապես զարմացնել։
- Լոռիում և Տավուշում հնարավոր են անսպասելի տեղումներ, որոնք մի քանի ժամում կարող են անցնել անձրևից թաց ձյան։
- Սյունիքում սպասվում է ուժեղ քամու նոր ալիք, որը, ինչպես նշում է Սուրենյանը, «կհիշեցնի ուշ աշունի ոչ այնքան խաղաղ բնավորությունը»։
- Արարատյան դաշտում կարող է կտրուկ ուժեղանալ մառախուղը, ինչը կհանգեցնի վտանգավոր ցածր տեսանելիության, հատկապես առավոտյան ժամերին։
Սա այն դեպքն է, երբ ամբողջ երկիրը պետք է պատրաստ լինի եղանակային բազմաթիվ «հարձակումների»՝ ինչպես ջերմ, այնպես էլ սառը։
Ինչու է եղանակը «խելքը կորցրել»
Մասնագետները նշում են, որ գլոբալ տաքացման ֆոնին խախտվում են տարիներով ձևավորված մթնոլորտային շարժումների մեխանիզմները։ Արդյունքում Հայաստանի տարածքում երբեմն ձևավորվում են փակ օդային զանգվածներ, որոնք բերում են փոփոխությունների հենց այն պահին, երբ մարդիկ ամենաքիչն են սպասում դրանց։
Սուրենյանի խոսքով՝ հենց այս «խաբկանքային կայունությունն» է ստեղծում վտանգավոր իրավիճակ։ Երբ թվում է, թե եղանակը հանգիստ է, իրականում մշուշոտ հեռանկարում ձևավորվում են փոփոխություններ, որոնք կարող են հանգեցնել դրամատիկ զարգացումների։ «Մենք այլևս չենք ապրում այն Հայաստանում, որտեղ եղանակը կայուն և կանխատեսելի էր։ Այժմ յուրաքանչյուր օր կարող է դառնալ փորձություն», — ընդգծում է նա։
Ի՞նչ անել առաջիկա օրերին
Մասնագետը խորհուրդ է տալիս հետևել մի քանի կարևոր կանոնների, որպեսզի նվազեցնեք առողջական և կենցաղային ռիսկերը․
- Ճիշտ ընտրեք բազմաշերտ հագուստ․ օրվա ընթացքում ջերմաստիճանի տատանումները կարող են հասնել 10–12 աստիճանի։
- Խուսափեք երկար մնալ անկառավարելի բաց տարածքներում վաղ առավոտյան և ուշ երեկոյան։
- Հետևեք երեխաների հագուստին․ մի թողեք, որ նրանք դուրս վազեն թեթև հագուստով, եթե քամի է։
- Վարորդներին՝ եղեք ուշադիր․ մառախուղը և խոնավ ասֆալտը կարող են ստեղծել վտանգավոր իրավիճակներ։
Եզրակացություն․ մեզ սպասում է լարված շրջան
Եթե կարծում էիք, որ նոյեմբերյան եղանակը այլևս չի կարող ձեզ զարմացնել, ապա Սուրենյանի կանխատեսումները ապացուցում են հակառակը։ Առաջիկա օրերը կարող են լինել ոչ միայն փոփոխական, այլև իրականում շոկային։
Բնությունն, ասես, կրկին հիշեցնում է, որ ամենաանսպասելին միշտ կարող է իրական դառնալ, և որ մեզ դեռ պետք է սովորել ապրել շարունակաբար փոփոխվող մթնոլորտի մեջ։
#Կցրտի #թե #կտաքանա #ինչ #եղանակ #սպասվում #Սուրենյանը #մանրամասնում