Վերջին տարիներին Հայաստանի ներքաղաքական դաշտում ձևավորվել է մի վտանգավոր միտում՝ Նիկոլ Փաշինյանին դեմ լինելու մոլուցքը շատերի համար դարձել է ոչ թե քաղաքական դիրքորոշում, այլ կյանքի փիլիսոփայություն։ Շատերը պատրաստ են արդարացնել ամեն ինչ՝ միայն թե հարվածեն գործող իշխանությանը։ Արդարացվում են հին համակարգերը, հակապետական հայտարարությունները, նույնիսկ դրսից ղեկավարվող քաղաքական գործիչների վարքը։ Այս երևույթը ոչ միայն խեղաթյուրում է հասարակական պատկերացումները, այլև հարվածում է պետության հիմքերին։

Իշխանությանը քննադատելը ժողովրդավարական հասարակության անբաժանելի մասն է։ Խոսքի ազատությունը ենթադրում է, որ ցանկացած քաղաքացի, լրագրող, վերլուծաբան կամ քաղաքական գործիչ կարող է ազատ արտահայտել իր անհամաձայնությունը, պահանջել պատասխանատվություն, վիճարկել որոշումները։ Սակայն երբ քննադատությունն այլևս հիմնված չէ փաստերի, այլ՝ անհատի նկատմամբ կույր հակակրանքի վրա, այն կորցնում է իր արժեքը և վերածվում է կործանարար վարքի։

Հայաստանում ձևավորվել է մի վտանգավոր պրակտիկա. եթե որևէ մեկը դեմ է Նիկոլ Փաշինյանին, նրա ցանկացած վարք ընդունվում է որպես «արդար»։ Անգամ եթե նա նախկինում կոռումպացված պաշտոնյա է եղել, մաս է կազմել թալանի համակարգին կամ՝ հանդես է գալիս բռնի իշխանափոխության կոչերով։

Նրանք, ովքեր դեռ երեկ համարվում էին անընդունելի և վնասակար, այսօր արդեն հարթակներ են ստանում, հերոսացվում են՝ միայն այն պատճառով, որ պատրաստ են ամենաուժեղ վիրավորանքները և պիտակավորումները հնչեցնել գործող իշխանության հասցեին։ Այս երևույթը ոչ թե ընդդիմադիր պայքարի դրսևորում է, այլ քաղաքական մոլեռանդության վտանգավոր ձև, որի առանցքում ոչ թե պետության շահն է, այլ անհատի դեմ անձնական ատելությունը։

Վերջին ամիսներին այս միտումը առավել սուր է դրսևորվել։ Բազմաթիվ օրինակներ կան, երբ պետականություն կասկածի տակ դնող, դավաճանության եզրին հասնող հայտարարություններ անող անձինք ձերբակալվում են հիմնավորված մեղադրանքներով՝ որոշ շրջանակներ անմիջապես այդ անձանց ներկայացնում են որպես «քաղբանտարկյալներ» կամ «ազատ խոսքի մարտիրոսներ»։

Խոսքը ոչ թե պարզապես իշխանության հանդեպ քննադատություն հնչեցնելու մասին է, այլ՝ բռնի հեղաշրջման կոչերի, արտաքին ուժերին ուղղված օգնության կոչերի և այլ գործողությունների, որոնք վտանգում են պետության անվտանգությունը։

Այդ անձանց պաշտպանությամբ զբաղվողները հաճախ մոռանում են պարզ ճշմարտությունը՝ ազատ խոսքը չի նշանակում անպատժելի իրավունք։ Ոչ մի երկիր, հատկապես պատերազմ անցած և անվտանգության մարտահրավերների առաջ կանգնած պետություն, չի հանդուրժում իր ներսից պետությունը քանդող հայտարարությունները։ Իսկ Հայաստանում դրանք ոչ միայն հանդուրժվում են որոշ ուժերի կողմից, այլ նույնիսկ փառաբանվում են՝ դարձյալ նույն տրամաբանությամբ՝ «միայն թե Նիկոլին դեմ լինեն»։

Արդարությունը երբեք չպետք է կախված լինի նրանից, թե ում կողմնակիցն ես։ Եթե որևէ գործողություն դատապարտելի էր երեկ, այն նույնքան անընդունելի է նաև այսօր՝ անկախ նրանից, թե ով է այն կատարում։ Բայց քաղաքական դաշտում ձևավորվել է երկակի ստանդարտների մի համակարգ, որտեղ ամեն ինչ արդարացվում է, եթե նպատակը Նիկոլ Փաշինյանին հարվածելն է։

Այս մոտեցումը հասարակության համար ստեղծում է խառնաշփոթ՝ ինչն է լավ, ինչն է վատ։ Երբ հերոսացվում են մարդիկ, ովքեր ոչ թե կառուցում, այլ պառակտում են երկիրը՝ նրանք, ովքեր իսկապես աշխատում են երկրի բարիքի համար, մղվում են հետին պլան։ Ստեղծվում է կեղծ օրակարգ, որտեղ հայրենասիրությունը դառնում է ընդամենը շղարշ՝ սեփական շահերը առաջ տանելու համար։

Այս իրավիճակից դուրս գալու առաջին քայլը հասարակության մակարդակով արժեքների վերանայումն է։ Պետք է վերագտնել այն սահմանները, որոնք տարանջատում են քննադատությունն ու քայքայիչ խոսքը, պետականության հիմքերի վրա հարվածող գործունեությունը։ Պետք է կարողանանք պահել արժեհամակարգը նույնիսկ այն դեպքում, երբ անհամաձայն ենք իշխանության հետ։

Նիկոլ Փաշինյանին քննադատելը քաղաքական դիրքորոշում է, բայց երկրի թշնամիներին փրկիչ ներկայացնելը՝ քաղաքական տապալում։ Եթե այսօր հանուն Նիկոլի դեմ պայքարի արդարացնում ենք այն ամենը, ինչի դեմ տարիներ շարունակ պայքարել ենք, վաղը ստիպված ենք լինելու կրկին վերապրել նույն վտանգները՝ ավելի թուլացած պետականությամբ և ավելի պառակտված հասարակությամբ։