Այս   տարվա  օգոստոսի 8-ին   Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ նախաստորագրված համաձայնագիրն ինչպես Ադրբեջանում, այնպես էլ Հայաստանում տարաբնույթ շահարկումների առիթ է դարձել:

Հայաստանի արտգործնախարար Արարատ  Միրզոյանը Վարշավայի անվտանգության ֆորումի  շրջանակներում   օրերս  լեհական  TVP  World  հետուստաալիքին   տված  հարցազրույցում  պարզաբանել է. «Մենք   կարող ենք օգտագործել  միմյանց     ենթակառուցվածքներն այնպես, ինչպես դա անում են նորմալ  հարեւանները,  օրինակ` Եվրոպայում կամ այլուր: Այդ ենթակառուցվածքի այն մասը, որը հանդիսանում է  ամենակարճ կապն Ադրբեջանի  հիմնականտարածքի եւ Նախիջեւանի   Ինքնավար Հանրապետության   միջեւ,  պետք   է  գործարկվի   որպես TRIPP, այն  է` «Թրամփի   ուղի` հանուն  միջազգային  խաղաղության եւ  բարգավաճման »:  Ի՞նչ է TRIPP-ը: Հայաստանը եւ  Միացյալ  Նահանգները  պատրաստվում են ստեղծել  կոնսորցիում` ընկերություն, որը  կլինի  երկաթուղային   անցուղու շինարարն ու  հիմնական օպերատորը: Այս   կոնսորցիումն իր  հերթին  կարող   է  ներգրավել  երրորդ  ընկերության   կամ   ընկերությունների` այս  կամ  այն  աշխատանքը  կատարելու կամ  ամբողջ  անցուղու   համար     այս կամ այն    ծառայությունը  մատուցելու   համար: Բացի այդ, կոնսորցիումը կարող է   իրականացնել,  կառուցել  եւ  այնուհետեւ  շահագործել  նաեւ խողովակաշարեր,  էլեկտրահաղորդման   գծեր  եւ  այլն »:  

Թուրքագետ,  պատմական  գիտությունների  թեկնածու   Հակոբ Չաքրյանի  հետ հարցազրույցը  ներկայացնում   ենք   ստորեւ:

-Հայաստանի   իշխանություններն  օգոստոսի 8-ին  Հայաստանի   եւ     Ադրբեջանի   միջեւ  նախաստորագրված   համաձայնագրից        հետո պարբերաբար         հայտարարում են,  որ   իրենց   հաջողվել է հասնել խաղաղության,  որքանո՞վ է  այդ   խաղաղությունն   իրատեսական,  արդյո՞ք  այդ   համաձայնագիրը   սպառնալիքներ  չի   ստեղծում   ՀՀ-ի  տարածքային ամբողջականության   համար:  Չէ ՞ որ  Ադրբեջանը  դեռ  շարունակում է թշնամանք   տածել  Հայաստանի   նկատմամբ:

—Մինչ այդ   հավանաբար հազար   անգամ   Հայաստանի   եւ   Ադրբեջանի ղեկավարները   գնացել   են  Մոսկվա,  հետ  եկել:  Ի՞նչ   է  եղել.  կա’մ սահմանային  բախումներ,  կա’մ  պատերազմ:  Մեկ   անգամ  ԱՄՆ   նախագահ Դոնալդ   Թրամփը     նրանց  հրավիրեց   ԱՄՆ   եւ  ստորագրել   տվեց համաձայնագիր:  Ճիշտ   է,        դա   նախնական   համաձայնագիր  է,   սակայն «Զանգեզուրի   միջանցք»    անունը   չի   հիշատակվում:   Կարծում   եմ,   շատ նորմալ   համաձայնագիր   է:

-Սակայն   Ադրբեջանում   շարունակում   են    շրջանառել  «Զանգեզուրի միջանցքը »  , ինչը   ցույց   է   տալիս,   որ   նա   չի   հրաժարվում   տարածքային   հավակնություններից:   Հայաստանում   էլ   կան   քաղաքական ուժեր,   որոնք     Սյունիքի     փոխարեն   շրջանառում են    « Զանգեզուրի միջանցքը » :

-Իլհամ   Ալիեւը   խոսու՞ մ   է  այդ  մասին:   Մեզ   մոտ  էլ  դաշնակները Արեւմտյան   Հայաստանից  են   խոսում:  Եթե   Դոնալդ   Թրամփի հովանավորությամբ   համաձայնագիր   է  ստորագրվել,  թող   ինչքան   ուզում են`  շրջանառեն:     Ալիեւները   ԱՄՆ-ում   միլիարդներ  ունեն,   եւ   Իլհամ Ալիեւը   չի   հանդգնի   խախտել   համաձայնագիրը:

-Վարշավայի   անվտանգության   ֆորումի   շրջանակներում   ՀՀ արտգործնախարար   Արարատ   Միրզոյանն   էր   հարցազրույց   տվել լեհական   TVP   World    հեռուստաալիքին,   խոսել     TRIPP-ի   մասին:  Նա նշել   էր   նաեւ,  որ   ադրբեջանական   կողմն   առաջ   է  քաշում նախապայմաններ,   սակայն   մենք   չենք   կիսում  այդ   օրակարգը:  Որո՞նք են   այդ   նախապայմանները:

-Ես,   ճիշտն  ասած,   չգիտեմ,   թե   ինչ   նախապայմաններ  են   առաջ  քաշել: Թրամփն   ասել   էր,  որ  եթե   ինչ-ինչ   դժվարություններ  լինեն,  ապա   դիմեք ինձ:

-Ռուսաստանյան   տարբեր   փորձագետներ   պարբերաբար   պնդում  են,  որ Հայաստանը   փչացրել  է   իր   հարաբերությունները   ՌԴ-ի   հետ: Մտավախություն    չունե՞ք,   որ   ՌԴ-ն   ինչ-որ   պահի   կարող   է   կոպտորեն միջամտել    տարածաշրջանում    խաղաղության   հաստատմանը:

-Հայ-ռուսական   հարաբերությունները   Ռուսաստանն   ինքն   է   փչացրել` միշտ   օգտագործելով   հայ-ադրբեջանական   հակամարտությունը   եւ սիրաշահելով   Ադրբեջանին,   նրա’ն   է  զիջումներ  արել:   Լսե՞լ  եք,  որ հայերի   օգտին   որեւէ   լավ   բան   ասեն:   44-օրյա   պատերազմի   ժամանակ է’լ   Պուտինը,  է’լ   Լավրովը   միայն   հակահայկական   հայտարարություններ են   արել:   Ես   նյութեր   եմ   հավաքել   նրանց   հայատյացության   մասին,  մի   տոննա   նյութ   կա:   Ուղղակի  տասնամյակներ  շարունակ  մենք փրկարար   Ռուսաստանի   պատրանք   ենք   ստեղծել,   դարձել   ենք   դրա գերին:   Մինչեւ   այդ   գերությունից   չազատվենք,  չենք   կարող   նորմալ արտաքին   քաղաքականություն   իրականացնել:   Պետք   է   վերջ   տալ   ՌԴ-ի ռազմաքաղաքական    ներկայությանը   Հայաստանում:

-Տեսեք,   Հայաստանում   ռուսամետ   ուժերը    պնդում   են,  որ  եթե   ՌԴ-ն հեռանա   տարածաշրջանից,  այստեղ       ոչ   թե  ԱՄՆ-ն  ու   Եվրոպան         են     գալու,   այլ`  Թուրքիան:

-Իրենք   գնացել-հարցրե՞լ   են:   Բա ինչու ՞  է   ԱՄՆ-ն   համաձայնագիր ստորագրում:    Միշտ   էլ   հետաքրքրել  է,       դեռ   ԽՍՀՄ   փլուզումից   հետո էր     Հարավային   Կովկասը     հետաքրքրում   իրենց:   Հարավային   Կովկասն ավանդաբար   համարվել   է   ռուսական   ազդեցության  տարածք:  Եվ   որպեսզի   Մերձավոր   Արեւելքում     ԱՄՆ-ն        իր    քաղաքականությունն իրականացնի,   պետք է,  որ   ՌԴ-ն   հեռանա   Հարավային         Կովկասից: Նրա     դիրքերը   բավականին   էլ   թուլացել են:   Եվ   դա   էլ   բարիք   կլինի Հայաստանի    համար:

 

    Թագուհի               Հակոբյան